Giới thiệu
Trong thời kỳ Loạn Sứ Quân, cảnh tượng thảm khốc trỗi dậy. Mười hai phe phái tranh giành, chém giết lẫn nhau. Tên của các sứ quân như sau: Lý Khuê, Bạch Hổ, Đằng Châu hùng cứ thành Đất Thái Bình. Nguyễn Khoan bá chiếm Đỗ Cảnh Thạc, Xương Xí, Nguyễn Siêu. Lã Đường, Kiều Thuận nối tiếp sau đó. Rồi Ngô Nhật Khánh lại gieo rắc kinh hoàng. Kiều Công Hãn tranh đoạt dân chúng với Tiệp. Loạn sứ quân tàn sát lẫn nhau không ngừng. Chiến tranh kéo dài mãi đến năm sau. Cuối cùng, Bộ Lĩnh đã thu phục thiên hạ, thống nhất đất nước. Bản truyện "Thạch Sanh - Loạn Mười Hai Sứ Quân". Còn được biết đến với danh xưng "Đại Cồ Việt Nhất Thống Chí", hay "Dẹp Loạn Mười Hai Sứ Quân Diễn Chí". Thể loại: Huyền Sử. Đây là dạng truyện truyền thuyết mang đậm yếu tố huyền hoặc, hoang đường, song cốt truyện vẫn gắn liền với các nhân vật và sự kiện lịch sử có thật. Chẳng hạn như những thiên truyện được ghi chép trong "Việt Điện U Linh Tập", "Lĩnh Nam Chích Quái" về Lạc Long Quân diệt ngư tinh, hay Thánh Gióng dẹp giặc ngoại xâm... "Đại Cồ Việt Nhất Thống Chí", cũng xưng là "Thạch Sanh Diễn Nghĩa", là sự dung hợp tài tình giữa truyện cổ tích Thạch Sanh và những trang sử Việt Nam thời Ngô, Đinh (918 - 969).
